Câu hỏi tư vấn: Chồng em đang trên đường đi làm vô tình rơi túi đồ rồi quay lại nhặt thì một thanh niên đi xe qua giật lấy túi đồ của chồng em, hai bên giằng co nhau rồi thanh niên đó xuống xe đánh chồng em túi bụi chồng em không phản kháng gì. Vừa lúc đó anh trai em đi đến can thì thanh niên đó ra xe lấy một thanh sắt đánh bị thương vào tay anh em để tự vệ anh em đã giằng lấy thanh sắt đánh vào đầu thanh niên đó bị nứt hộp sọ. Trong trường hợp này, gia đình em có thể tố cáo thanh niên đó không? Anh em tự vệ vậy có vi phạm luật pháp không ạ? Em xin cảm ơn.
Tội cố ý gây thương tích cho người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Xem thêm bài viết: Tiêu thụ tài sản nhưng không biết do phạm tội mà có có phạm tội không?
Luật sư tư vấn: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban tư vấn – Văn Phòng Luật Sư An Việt – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội. Với thắc mắc của bạn, VPLS An Việt xin được đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
Thứ nhất, hành vi của người thanh niên dùng vũ lực để đánh chồng chị nhằm chiếm đoạt túi đồ của chồng chị đã phạm Tội Cướp tài sản theo quy định tại Khoản 1 Điều 168 Bộ luật hình sự 2015 như sau:
“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.”
Theo quy định trên thì hành vi cướp tài sản của người thanh niên này sẽ phải chịu mức hình phạt tù từ 3 năm đến 10 năm tù.
Thứ hai, hành vi dùng thanh sắt để đánh anh trai bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 134 Bộ luật hình sự 2015 như sau:
Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;
đ) Có tổ chức;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;
i) Có tính chất côn đồ;
k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
Theo Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự, tại Tiểu mục 2.1 và 2.2 Mục 2 quy định hung khí nguy hiểm bao gồm: vũ khí và phương tiện nguy hiểm.
“Phương tiện nguy hiểm” là công cụ, dụng cụ được chế tạo ra nhằm phục vụ cho cuộc sống của con người (trong sản xuất, trong sinh hoạt) hoặc vật mà người phạm tội chế tạo ra nhằm làm phương tiện thực hiện tội phạm hoặc vật có sẵn trong tự nhiên mà người phạm tội có được và nếu sử dụng công cụ, dụng cụ hoặc vật đó tấn công người khác thì sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc sức khoẻ của người bị tấn công.
Về công cụ, dụng cụ
Ví dụ: búa đinh, dao phay, các loại dao sắc, nhọn…
Về vật mà người phạm tội chế tạo ra
Ví dụ: thanh sắt mài nhọn, côn gỗ…
Về vật có sẵn trong tự nhiên
Ví dụ: gạch, đá, đoạn gậy cứng, chắc, thanh sắt…”
Như vậy việc người thanh niên đó dùng thanh sắt để đánh anh bạn được coi là hung khí nguy hiểm. Cần xem xét tỷ lệ thương tích của anh bạn là bao nhiêu để xác định điều khoản tương ứng đối với hành vi phạm tội của người thanh niên kia.
Thứ ba, xem xét về hành vi của anh trai bạn là hành vi đánh trả lại người khác để bảo vệ quyền và lợi ích cho chồng bạn và anh trai bạn và hành vi của anh trai bạn được xác định là hành vi Cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng do hành vi của người thanh niên kia dùng thanh sắt đánh anh bạn trước.
Theo Khoản 2 Điều 22 Bộ luật hình sự 2015 như sau: Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.” Đây được coi là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự để Tòa án xem xét giảm nhẹ hình phạt theo quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự 2015.
Với hành vi của anh bạn đã đánh lại người đánh bạn, gây thương tích cho họ và sử dụng hung khí nguy hiểm là thanh sắt, tùy theo mức độ thương tích của người thanh niên kia thì sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 136 Bộ luật hình sự 2015 như sau:
“1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Đối với 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;”
Trên đây là phần nội dung tư vấn của Ban tư vấn – Văn Phòng Luật Sư An Việt – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội về nội dung mà bạn hỏi. Nếu còn vấn đề vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp tư vấn thêm, bạn vui lòng trực tiếp đến văn phòng tại địa chỉ: P.1108 Toà nhà N02 Số 35 Tân Mai – Hoàng Mai – Hà Nội. Điện thoại: 0982 205 385/ 0944 555 975.
Trân trọng!
Bài viết nên xem: Tố cáo hành vi hiếp dâm trẻ em
