Câu hỏi tư vấn: Con trai và con dâu tôi ly hôn từ năm 2015, con trai tôi được quyền nuôi con và con dâu phải trợ cấp 1 triệu /tháng . Nhưng từ sau khi li hôn con dâu không về thăm con mình tức là cháu tôi. Khi chúng nó ly hôn, cháu tôi học lớp 5 nhưng từ đó đến nay, cháu tôi vẫn chưa nhận được bất cứ số tiền trợ cấp nào từ mẹ nó. Bây giờ gia đình tôi hoàn cảnh khó khăn, gọi điện thì mẹ nó không nghe và biết tin đã có gia đình mới. Vậy tôi có được quyền yêu cầu mẹ nó trợ cấp không trong khi mẹ nó không muốn trợ cấp cho cháu tôi.
Từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng thì bị xử lý như thế nàoLuật sư tư vấn: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban tư vấn – Văn Phòng Luật Sư An Việt – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội. Với thắc mắc của bạn, VPLS An Việt xin được đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
Thứ nhất, về nghĩa vụ cấp dưỡng: sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Ngoài ra tại khoản 2 Điều 82 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định :
“Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.”
Theo đó, đối với trường hợp bố, mẹ không phải là người trực tiếp nuôi dưỡng cháu thì sau khi ly hôn sẽ phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Theo như thông tin bác trình bày thì con trai bác và con dâu đã ly hôn năm 2015, cháu trai được giao cho con trai bác nuôi dưỡng. Theo như bản án của Tòa thì mẹ cháu có trách nhiệm trợ cấp 1 triệu/tháng, tuy nhiên từ thời điểm ly hôn đến thời điểm hiện tại người mẹ không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
Căn cứ Điều 107 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:
“1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.
Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.
Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.”
Trường hợp đã có bản án của tòa án buộc thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, nhưng nếu như con dâu cũ của bác không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng thì con trai bác hoàn toàn có thể gửi đơn đề nghị đến cơ quan thi hành án dân sự yêu cầu người này thực hiện nghĩa vụ.
Thứ hai, nếu con dâu bác nhất quyết không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng:
Xử phạt hành chính: Theo Điều 54 Nghị định 167/2013//NĐ-CP quy định:
Điều 54. Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
+ Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật.
+ Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.
Như vậy, khi có căn cứ chứng minh rằng sau khi ly hôn mà người mẹ từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ thì sẽ bị xử phạt hành chính từ 100.000 đến 300.000 nghìn đồng.
Hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định tại điều 186 Bộ Luật hình sự 2015 quy định:
Điều 186. Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Theo quy định trên, việc từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi người việc từ chối hoặc trốn tránh gây hậu quả nghiêm trọng như làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng ốm đau, bệnh tật, nguy hiểm đến sức khỏa tính mạng…trường hợp đã bị xử lý hành chính về hành vi này mà còn vi phạm thì cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trên đây là phần nội dung tư vấn của Ban tư vấn – Văn Phòng Luật Sư An Việt – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội về nội dung mà bạn hỏi. Nếu còn vấn đề vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp tư vấn thêm, bạn vui lòng trực tiếp đến văn phòng tại địa chỉ: P.1108 Toà nhà N02 Số 35 Tân Mai – Hoàng Mai – Hà Nội. Điện thoại: 0982 205 385/ 0944 555 975.
Trân trọng!
